Tag: wolny dostęp (strona 4)

Przyrodnicze obszary prawnie chronione w województwie mazowieckim w latach 1999–2022

Elżbieta Jaglak, Grzegorz Derbin, Marcin Rojek

DOI: 10.21858/msr.45.03

Nr woluminu: 45

MSR_45_03_Jaglak_Derbin_Rojek Pobierz

W artykule omówiono zmiany w zakresie przyrodniczych obszarów prawnie chronionych, które zaszły po reformie administracyjnej w 1999 r. Wskazano realizowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego zadania w zakresie polityki regionalnej i zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Województwo mazowieckie, powstałe w ramach reformy podziału terytorialnego, objęło swym zasięgiem system obszarów chronionych, w skład którego wchodził Kampinoski Park Narodowy, 164 rezerwaty przyrody, 9 parków krajobrazowych i 29 obszarów chronionego krajobrazu. W ciągu blisko 25 lat utworzono 26 rezerwatów przyrody oraz jeden obszar chronionego krajobrazu. Modyfikacji uległy również granice istniejących form ochrony przyrody. Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej dokonały się największe zmiany dotyczące obszarów prawnie chronionych. Wdrożenie przepisów prawa unijnego do prawa polskiego skutkowało m.in. wprowadzeniem nowej formy ochrony przyrody – obszarów Natura 2000, uzupełniającej istniejący system obszarów prawnie chronionych. Do marca 2023 r. na terenie województwa mazowieckiego wyznaczonych i zatwierdzonych zostało 80 obszarów sieci Natura 2000. W artykule omówiono, jak kształtowała się pozycja i kompetencje samorządu województwa w zakresie ochrony przyrody na skutek wprowadzanych zmian w prawie. Samorząd województwa przejął kompetencje dotyczące parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Na skutek nabytych uprawnień Sejmik Województwa Mazowieckiego m.in. powołał do życia Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych oraz ustanowił plany ochrony dla parków krajobrazowych. Uszczegółowione zostały granice obszarów chronionego krajobrazu, prowadzone są także bazy danych przestrzennych w zakresie obszarów chronionych.

Analiza struktury oferowania rozkładowych linii lotniczych w krajach Europy Środkowej. Część druga

Marek Serafin

DOI: 10.21858/msr.45.02

Nr woluminu: 45

MSR_45_02_Serafin Pobierz

Okres postpandemiczny jest szczególnie ważny dla europejskiego rynku lotniczego. Możemy obserwować nowe trendy zmian, które będą go kształtowały przez kolejnych wiele lat. Widzimy już wyraźnie, że region Europy Środkowej ma swoją specyfikę, odróżniającą go od Europy Zachodniej. W przypadku naszego kraju analizowanie sytuacji i prognozowanie przyszłości jest szczególnie ważne, gdyż podejmowane są obecnie decyzje dotyczące ogromnych inwestycji infrastrukturalnych. Struktura liczby oferowanych przez rozkładowe linie lotnicze foteli oraz zmiany w niej zachodzące są bardzo dobrymi indykatorami strategii przewoźników lotniczych, najważniejszych uczestników gry rynkowej.

Rozwój społeczno-gospodarczy a racjonalność globalna – w kierunku gospodarki umiaru

Piotr Banaszyk, Barbara Borusiak, Bogusław Fiedor, Marian Gorynia, Małgorzata Słodowa-Hełpa

DOI: 10.21858/msr.45.01

Nr woluminu: 45

MSR_45_01_Banaszyk_Borusiak_FIedor_Gorynia_Slodowa_Helpa Pobierz

W artykule przedstawiono trzy grupy celów. Pierwsza odnosi się do sporządzenia diagnozy wpływu procesów wzrostu gospodarczego i rozwoju społeczno-gospodarczego na środowisko naturalne. Druga obejmuje zarysowanie ujęcia normatywnego idei racjonalności globalnej, gospodarki umiaru i dobra wspólnego. W trzeciej grupie celów uwaga jest skupiona na zdefiniowaniu zaleceń dla polityki gospodarczej w świetle przeprowadzonej diagnozy i zaproponowanego podejścia normatywnego. Główną metodą wykorzystaną w opracowaniu jest krytyczna analiza literatury przedmiotu.

COVID-19 – czas na wnioski. Istniejące budynki a możliwość izolowania ludzi

Anna Wieczorek

DOI: 10.21858/msr.44.06

Nr woluminu: 44

MSR_44_06 Wieczorek, COVID-19 – czas na wnioski Istniejące budynki a możliwość izolowania ludzi Pobierz

Celem artykuł jest zwrócenie uwagi decydentom, że istniejące w Polsce budynki nie są przystosowane do izolowania od siebie ludzi, zalecanego w stanie epidemii COVID-19. Dotyczy to nie tylko budynków, w których się mieszka czy pracuje, ale i obiektów służby zdrowia.

Konferencja o ochronie obszarów wodno-błotnych w Polsce z okazji Światowego Dnia Mokradeł (4–7 luty 2023, Warszawa)

Adam Kapler

DOI: 10.21858/msr.44.05

Nr woluminu: 44

MSR_44_05 Kapler, Konferencja o ochronie obszarów wodno- -błotnych w Polsce z okazji Światowego Dnia Mokradeł Pobierz

Mokradła były osuszane przez tysiąclecia. Od ponad wieku wiele z nich chroni się jednak jako rezerwaty, parki narodowe i/lub tereny Natura 2000. Większość bagien Polski uległa jednak degradacji, toteż warto pomyśleć o ich odtworzeniu. Jest to problem szalenie trudny do rozwiązania, szczególnie w dobie wojny w Ukrainie, rosnącej polaryzacji społecznej wokół NRL [2022], kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej oraz klęki ekologicznej w Odrze. Dlatego Światowy Dzień Mokradeł 2023, obchodzony corocznie z inicjatywy Centrum Ochrony Mokradeł, w rocznicę podpisania Konwencji z Ramsar, miał w tym roku szczególnie rozbudowany program. Prócz wygłaszanych corocznie debat, wykładów otwartych, prezentacji posterów i wycieczek terenowych w lutym 2023 r. zorganizowano dodatkowo: ściśle naukową, parodniową konferencję o ochronie obszarów wodno-błotnych, dwie wycieczki terenowe tudzież szereg warsztatów dla praktyków.

Rewitalizacja w polityce rozwoju województwa mazowieckiego na tle uwarunkowań krajowych i unijnych – doświadczenia i perspektywy

Agata Kucharska, Dariusz Piwowarczyk

DOI: 10.21858/msr.44.04

Nr woluminu: 44

MSR_44_04_Kucharska_Piwowarczyk, Rewitalizacja w polityce rozwoju województwa mazowieckiego na tle uwarunkowań krajowych i unijnych – doświadczenia i perspektywy Pobierz

W artykule przeanalizowano prowadzoną od blisko 25 lat politykę rozwoju województwa w zakresie rewitalizacji, wyrażoną w dokumentach strategicznych i planistycznych poziomu regionalnego, w kontekście zmieniających się uwarunkowań krajowych i unijnej polityki spójności. Ponadto zbadano rolę Samorządu Województwa Mazowieckiego we wdrażaniu środków unijnych na działania rewitalizacyjne w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006 oraz dwóch edycji Regionalnego programu operacyjnego województwa mazowieckiego: 2007–2013 i 2014–2020. Przedstawiono również zestawienie środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wydatkowanych na projekty rewitalizacyjne w ramach powyższych programów. Dodatkowo przeanalizowano działania komplementarne i uzupełniające do rewitalizacji na obszarach wiejskich w zakresie odnowy wsi, wdrażane przez samorząd województwa w ramach programów krajowych: Sektorowego Programu Operacyjnego – Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004–2006 oraz dwóch edycji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich: 2007–2013 i 2014–2020.

Pozyskiwanie energii – technologie wodorowe. Wodór z biomasy i odpadów

Maciej Siekierski, Piotr Ryś, Anna Wieczorek

DOI: 10.21858/msr.44.03

Nr woluminu: 44

MSR_44_03 Siekierski Rys Wieczorek Pozyskiwanie energii – technologie wodorowe. Wodór z biomasy i odpadów Pobierz

Polityka Unii Europejskiej od lat nastawiona jest na promowanie źródeł energii, które nie degradują środowiska. Takim źródłem energii może być wodór.Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikom metod pozyskiwania wodoru z biomasy i niektórych odpadów oraz określenie jego koloru. W Unii Europejskiej przypisuje się temu pierwiastkowi różne kolory – zielony, różowy, żółty, niebieski, turkusowy, biały, szary, brązowy i czarny. Kolor zależy od źródła i metody pozyskania. Wodór, jako źródło energii uznawanej za przyjazną środowisku, powinien mieć kolor zielony, różowy lub niebieski.

Kierunki rozbudowy portu morskiego w Elblągu

Tadeusz Wójcicki

DOI: 10.21858/msr.44.02

Nr woluminu: 44

MSR_44_02 Tadeusz Wójcicki, Kierunki rozbudowy portu w Elblągu Pobierz

W dniu 17.09.2022 r. oddano do użytku kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną, co otwiera nowe perspektywy przed portem morskim w Elblągu. W tej sytuacji warto się zastanowić, jakie jeszcze inwestycje byłyby potrzebne, żeby uzyskać dalsze pozytywne efekty dla portu w postaci długofalowego wzrostu obrotów ładunkowych i ruchu pasażerskiego.Aby ten cel osiągnąć, najpierw sformułowano różne scenariusze rozwojowe, a następnie dla każdego z nich podano różne zestawy działań inwestycyjnych (programy inwestycyjne). W przypadku inwestycji o niesprecyzowanej lokalizacji trzeba było dodatkowo wykonać odpowiednie analizy wielokryterialne dla możliwych wariantów lokalizacyjnych i na tej podstawie określić wariant optymalny. Zidentyfikowano 6 scenariuszy rozwojowych, w tym mało prawdopodobny scenariusz katastrofalny, zakładający brak rozwoju. Dla scenariuszy bardziej optymistycznych, obok aktywizacji całości lub części istniejącego portu, zidentyfikowano miejsca pod rozbudowę portu, wszystkie położone wzdłuż istniejącego kanału portowego. W kolejnych scenariuszach rozbudowa dotyczyłaby najpierw nowych części portu położonych w granicach obecnego portu i mających dobrą dostępność od strony lądu, a następnie części nazwanej „Nowakowo Południe”, położonej poza obecnym portem, na terenie zarezerwowanym w planach zagospodarowania przestrzennego pod rozbudowę portu i wymagającej budowy od podstaw dojazdowego układu drogowo-kolejowego.W scenariuszu najbardziej optymistycznym założono budowę części głębokowodnej portu, co zapewniłoby dalszy dynamiczny wzrost przeładunków i ruchu pasażerskiego w porcie przez stworzenie możliwości zawijania do portu największych statków. Przyjęto, że ta nowa część portu będzie składać się z terminala kontenerowego, baz przeładunków masowych (ropa naftowa, gaz, węgiel) oraz terminala promowego, a jej powierzchnia wyniesie nie mniej niż 1 km2.Dla takiej części nie ma sprecyzowanej oczywistej lokalizacji, więc na podstawie rozpoznania uwarunkowań geograficznych rozważono 5 wariantów lokalizacji, możliwych technicznie, ekonomicznie i środowiskowo. W wyniku analiz wybrano optymalną lokalizację, nazwaną „Nowy Świat Północ” i położoną na otwartym morzu przy północnym końcu kanału żeglugowego. Byłby to właściwie osobny port, tworzący wraz z rozbudowanym portem w Elblągu zespół portowy, podobnie jak obecnie Świnoujście i Szczecin. Taki wynik analiz wiąże się głównie z wysokimi kosztami przekształcenia istniejącego kanału w głębokowodny.