Artykuły (strona 2)

22. Europejski Tydzień Regionów i Miast, Bruksela 2024

Dominika Jędrzejczak

DOI: 10.21858/msr.se.2025.06

Nr woluminu: SE.2025

MSR_SE_2025_06_Jedrzejczak-1 Pobierz

Sprawozdanie z X Forum Korytarza Transportowego Bałtyk–Adriatyk (19–20 października 2023 r.)

Dariusz Piwowarczyk, Tomasz Stanisławski, Tomasz Wardak

DOI: 10.21858/msr.se.2025.05

Nr woluminu: SE.2025

MSR_SE_2025_05_Piwowarczyk_Stanislawski_Wardak Pobierz

Modernizacja Ogrodu Japońskiego w Parku Śląskim w Chorzowie – studium przypadku

Jakub Botwina, Beata Fortuna-Antoszkiewicz, Jan Łukaszkiewicz

DOI: 10.21858/msr.se.2025.04

Nr woluminu: SE.2025

MSR_SE_2025_04_Botwina_Fortuna-Antoszkiewicz_Lukaszkiewicz Pobierz

Obszar, na którym powstał Chorzowski Park Kultury i Wypoczynku w dużej mierze stanowiły zdegradowane tereny pogórnicze, hałdy, składowiska odpadów, zapadliska oraz bagna. W 1950 r. z inicjatywy gen. Jerzego Ziętka, wojewody śląskiego, podjęto decyzję o budowie na granicy Katowic, Chorzowa i Siemianowic, jednego z największych parków miejskich w Europie. Projekt zlecono profesorowi Władysławowi Niemirskiemu z warszawskiej – ursynowskiej szkoły architektury krajobrazu w SGGW, a prace realizacyjne rozpoczęto w 1951 r. i trwały one bez mała 20 lat, do 1968 r. Oferta programowa parku zakładała duże bogactwo funkcji rekreacyjnych oraz przyrodniczych, co czyniło tę realizację unikatową w skali nie tylko Polski, ale całej Europy. Wśród wielu atrakcji wyróżniały się Wesołe Miasteczko, ogród zoologiczny, planetarium, rozbudowany układ wodny oraz część leśna. O nowoczesności parku świadczyć może również zróżnicowanie wewnętrznego układu komunikacyjnego z szeroką promenadą spacerową, licznymi ścieżkami dla pieszych i rowerzystów, a także kolejką wąskotorową i kolejką linową pozwalającą dotrzeć w najdalsze zakątki tego blisko 600 ha terenu. Wzdłuż głównej osi parku zaprojektowano sekwencję ogrodów tematycznych, z których tylko część doczekała się realizacji. Najważniejsze z nich, zaprojektowane przez prof. Edwarda Bartmana, to ogród różany oraz ogród japoński – zrealizowany tylko częściowo. W ramach współpracy pomiędzy KAK (Katedrą Architektury Krajobrazu, SGGW) i Parkiem Śląskim w latach 2014–2016 wykonano inwentaryzację przyrodniczą oraz szereg analiz przedprojektowych terenu. W kolejnym etapie opracowana została koncepcja modernizacji Ogrodu Japońskiego oraz projekt budowlany wraz z pozwoleniem na budowę. Prace nad dokumentacją wykonawczą zakończono jesienią 2016 r. Projekt doczekał się realizacji i w lipcu 2021 r. park został oddany do użytkowania. W 2023 r. zwyciężył w głosowaniu internautów w kategorii „Przestrzeń publiczna” w Plebiscycie Polska Architektura 2022. W artykule przedstawiono najważniejsze wyniki przeprowadzonych analiz przestrzennych, program, założenia oraz metodę, wybrane rozwiązania projektowe związane z projektem i realizacją Ogrodu Japońskiego w WPKiW w Chorzowie.

Złote glony (algi-zabójcy) jako zagrożenie dla gospodarki i przyrody Polski

Adam Kapler

DOI: 10.21858/msr.se.2025.03

Nr woluminu: SE.2025

MSR_SE_2025_03_Kapler Pobierz

Bezprecedensowy zakwit „złotych alg” Prymnesium parvum w Odrze w 2022 r. był najgorszą klęską ekologiczną w Polsce i Niemczech od dekad. W 2023 r. udało się powstrzymać przenikanie „glonów-zabójców” z Kanału Gliwickiego, jak również zbiorników Czernica i Januszkowice do głównego nurtu Odry. Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy o tej katastrofie oraz wnioski z przeprowadzonych w Polsce, pionierskich testów metod wygaszania zakwitów w wodach płynących. Ponadto w niniejszej pracy zebrano i przedstawiono zagraniczne sposoby zwalczania „złotych alg” w stawach rybnych, na obszarach cennych dla przyrody, żeglarstwa i wędkarstwa, jak również restytucji fauny (w tym małży skójkowatych, istotnych tak dla gospodarki, jak dla ochrony przyrody) po masowym zakwicie P. parvum.

Harmonizacja zbiorów danych o zagospodarowaniu przestrzennym. Definicje i kierunki zintegrowanego planowania rozwoju w Polsce „Lex deweloper” – funkcjonowanie ustawy mieszkaniowej w województwie mazowieckim w latach 2018–2023 100 lat planowania przestrzennego w Polsce na przykładzie Warszawy. Lata 1928–1946 Realizacja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014–2020 w gminach podregionu siedleckiego Mazowieckie Forum Społeczności Energetycznych Polski Kongres Klimatyczny

Numer 53 dostępny

Szanowni Czytelnicy,

Uprzejmie informujemy, że ukazał się 53. numer czasopisma MAZOWSZE Studia Regionalne, serdecznie zapraszamy do lektury.

Dział Analizy i Studia otwiera artykuł autorstwa pani Beaty Stelmach-Fity pt. Harmonizacja zbiorów danych o zagospodarowaniu przestrzennym. Definicje i kierunki zintegrowanego planowania rozwoju w Polsce. Głównym motywem jest ocena implementacji na gruncie polskim Dyrektywy 2007/2/WE INSPIRE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, która ustanowiła Wspólnotową Infrastrukturę Informacji Przestrzennej.

Artykuł pt. „Lex deweloper” – funkcjonowanie ustawy mieszkaniowej w województwie mazowieckim w latach 2018–2023 autorstwa państwa Katarzyny Farskiej, Jana Girczuka i Magdaleny Sugajskiej omawia wpływ tzw. specustawy na ułatwienia w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących na planowanie przestrzenne w ciągu niespełna 6 lat jej funkcjonowania.

Trzeci artykuł pt. 100 lat planowania przestrzennego w Polsce na przykładzie Warszawy. Lata 1928–1946 autorstwa pań Anny Wieczorek i Magnolii Gorzelak dotyczy planów zabudowania sporządzanych na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanem (pisownia wg oryginału) i zabudowaniu osiedli.

W dziale Samorząd znajdą Państwo artykuł pt. Realizacja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014–2020 w gminach podregionu siedleckiego autorstwa pani Moniki Kierzkowskiej. Z artykułu dowiadujemy się, że beneficjenci z podregionu siedleckiego złożyli w ramach RPO WM 2014–2020 568 wniosków o wartości 1395,9 mln zł i wnioskowanym dofinansowaniu 903,8 mln zł. Korzyści z realizacji Programu jest wiele i zauważalne są w aspektach życia każdego z nas.

W dziale Varia znajdują się dwa sprawozdania dotyczące problemów transformacji energetycznej. W pierwszym z nich pani Beata Wereda opisuje spotkanie Mazowieckiego Forum Społeczności Energetycznych, w kolejnym pani Elżbieta Goryszewska podsumowuje drugi dzień obrad Polskiego Komitetu Klimatycznego 2025.

Życzymy miłej lektury.

W numerze 53:

Harmonizacja zbiorów danych o zagospodarowaniu przestrzennym. Definicje i kierunki zintegrowanego planowania rozwoju w Polsce

Beata Stelmach-Fita

DOI: 10.21858/msr.53.01

Nr woluminu: 53

MSR_53_01_Stelmach-Fita Pobierz

W Polsce obserwujemy obecnie proces kształtowania się modelu zintegrowanego planowania rozwoju, rozumianego w różnorodny sposób. Równolegle trwająca reforma systemu planowania przestrzennego nie rozwiązała wszystkich problemów związanych z chaosem przestrzennym. Implementacja dyrektywy 2007/2/WE INSPIRE w zakresie technicznych rekomendacji dotyczących tematu danych „zagospodarowanie przestrzenne” nie została dotychczas w pełni zrealizowana. W tych warunkach tworzenie części graficznej miejscowego planu ogólnego (POG) stanowi istotne wyzwanie. Tym zagadnieniom poświęcony jest cykl trzech artykułów pod wspólnym tytułem cyklu Harmonizacja zbiorów danych o zagospodarowaniu przestrzennym. Zaprezentowane zostaną wnioski z wybranych badań analityczno-empirycznych prowadzonych w latach 2011–2013 oraz 2016–2021, wskazujących na ograniczenia w dostępie do danych o istniejącym zagospodarowaniu przestrzennym oraz o lokalizacjach decyzji inwestycyjnych. Analizie poddane zostaną również przepisy prawa mające wpływ na zakres i formę części graficznej planu ogólnego, przedstawione zostaną praktyczne aspekty tworzenia POG oraz rekomendacje legislacyjne i techniczne, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby doprecyzowania obowiązkowych elementów planu dotyczących warstwy informacyjnej w odniesieniu do przepisów odrębnych. Niniejszy artykuł porusza problematykę rosnącej roli zintegrowanego planowania rozwoju, wymagającego dobrej jakości zbiorów danych o zagospodarowaniu przestrzennym oraz wyraża opinię autorki w jakim stopniu zaimplementowano ww. rekomendacje w warunkach polskich.

„Lex deweloper” – funkcjonowanie ustawy mieszkaniowej w województwie mazowieckim w latach 2018–2023

Katarzyna Farska, Jan Girczuk, Magdalena Sugajska

DOI: 10.21858/msr.53.02

Nr woluminu: 53

MSR_53_02_Farska_Girczuk_Sugajska Pobierz

W artykule omówiono wpływ ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących na planowanie przestrzenne w województwie mazowieckim w latach 2018–2023, czyli w ciągu niespełna 6 lat jej funkcjonowania. Wskazano okoliczności powstania ustawy, podstawowe cele i wprowadzone zmiany w ciągu jej obowiązywania. Została omówiona również rola samorządu województwa w opiniowaniu wniosków o ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej. W opracowaniu przeanalizowane zostały wnioski o ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowych i inwestycji towarzyszących (161 wniosków dotyczących 123 lokalizacji) wpływające do Marszałka i Zarządu Województwa Mazowieckiego oraz uchwały (123, w tym 16 odmownych) w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowych i inwestycji towarzyszących ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, a także rozstrzygnięcia nadzorcze Wojewody Mazowieckiego (16) stwierdzające nieważność ww. uchwał.

100 lat planowania przestrzennego w Polsce na przykładzie Warszawy. Lata 1928–1946

Anna Wieczorek, Magnolia Gorzelak

DOI: 10.21858/msr.53.03

Nr woluminu: 53

MSR_53_03_Wieczorek_Gorzelak Pobierz

Artykuł dotyczy planów zabudowania sporządzanych na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli. Otwiera cykl artykułów, których celem jest przybliżenie czytelnikom przepisów dotyczących planowania przestrzennego w Polsce z lat 1928–2025 oraz omówienie procedowanych na ich podstawie planów, przesądzających o kształtowaniu miast. Ilustracją są plany Warszawy. W artykule zachowano oryginalną pisownię występującą w aktach prawa okresu międzywojennego.