Mazowsze Studia Regionalne 2024/50

Rewitalizacja i odnowa wsi w województwie mazowieckim – zmiany w podejściu gmin do prowadzenia procesów naprawczych po uchwaleniu ustawy o rewitalizacji

Agata Kucharska, Dariusz Piwowarczyk, Paulina Żurawicka

DOI: 10.21858/msr.50.02

Nr woluminu: 50

MSR_50_02_Kucharska_Piwowarczyk_Zurawicka Pobierz

Procesy rewitalizacji prowadzone są w gminach województwa mazowieckiego od końca lat 90. XX w. [Behr, Billert, Muzioł-Węcławowicz 2003; Jarczewski 2009; Dymek 2019]. Zaczęto wówczas dostrzegać objawy kryzysu miast. Transformacja ustrojowa, która nastąpiła po 1989 r. przyśpieszyła degradację niektórych obszarów miejskich i wiejskich. Prowadzona wtedy w szybkim tempie deindustrializacja przyczyniła się do wielu niekorzystnych zjawisk społecznych i gospodarczych, m.in. wzrostu poziomu bezrobocia, obniżenia jakości życia. Ponadto reforma administracyjna kraju z 1999 r. wprowadzająca nowy podział terytorialny państwa, spowodowała utratę przez wiele ośrodków miejskich statusu miast wojewódzkich, a także szeregu funkcji administracyjnych i usługowych. Procesy te pogłębiała trwająca metropolizacja, wskutek której największe miasta przyciągały najbardziej atrakcyjne inwestycje i miejsca pracy.

Wartości drzew pomnikowych dla turystyki – przykłady z województwa mazowieckiego

Karolina Pietrzykowska, Jerzy Wojtatowicz

DOI: 10.21858/msr.50.03

Nr woluminu: 50

MSR_50_03_Pietrzykowska_Wojtatowicz_Pobierz

Przyznawanie formom architektonicznym w układach przestrzennych roli dominującej, powoduje niejednokrotnie oderwanie zagadnień zieleni od pozostałych komponentów tego układu. Takie ujęcie sprawia, iż stanowi ona element mniej ważny, uzupełniający zabudowę, często przypadkowy w ogólnej kompozycji [Wejchert 1984, s. 224, 250]. Szczególne znaczenie ma to w przypadku drzew uznanych za pomniki przyrody, których liczba na terenie Polski systematycznie wzrasta1. W niniejszym artykule problematykę kompozycji drzew szczególnych w układach przestrzennych, rozważono z punktu widzenia architekta krajobrazu, który planując czy projektując przestrzeń wokół nich, uwzględnić powinien wartości jakie reprezentują oraz potrzeby wypoczynkowe osób je odwiedzających.

Klastry lotnicze a bezpieczeństwo państwa i regionu

Arkadiusz Olejarz

DOI: 10.21858/msr.50.04

Nr woluminu: 50

MSR_50_04_Olejarz Pobierz

Bezpieczeństwo państwa postrzegane jest na równi z bezpieczeństwem jednostki wobec wyzwań i zagrożeń, stanowiąc zarazem podstawową potrzebę każdego człowieka [Świerszcz 2016]. W ramach bezpieczeństwa państwa wyróżniane są sfery dotyczące m.in. energetyki, ekologii, wojska czy morza [Zdrodowski 2019]. Jednym z ogniw jest niewątpliwie również bezpieczeństwo lotnicze, obejmujące nie tylko linie lotnicze czy lotniska, ale także przemysł lotniczy. Według Europejskiej strategii w dziedzinie lotnictwa transport lotniczy jest czynnikiem odgrywającym istotną rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego kraju, mobilności, handlu i zatrudnienia w Unii Europejskiej [Projekt dokumentu Polityka… 2023], pełniąc jednocześnie istotną funkcję w zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego – trwały element w przestrzeni Warszawy Od otoczenia Soboru do końca II wojny światowe

Anna Wieczorek, Magnolia Gorzelak

DOI: 10.21858/msr.50.05

Nr woluminu: 50

MSR_50_05_Wieczorek_Gorzelak Pobierz

Od 300 lat Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego (dalej Plac) jest trwałym elementem w przestrzeni Warszawy. Celem cyklu artykułów o wspólnym tytule Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego – trwały element w przestrzeni Warszawy jest przybliżenie czytelnikom genezy powstania Placu oraz opis zmian w jego wyglądzie i związanej z tym myśli projektowej.Badaniom podlega okres od drugiej połowy XVII w. do chwili obecnej, w podziale na kilka przedziałów czasowych, którym poświecono kolejne artykuły (o różniących się podtytułach). Obszar objęty badaniami to Plac i jego najbliższe otoczenie, w niezbędnym zakresie teren Osi Saskiej i całej Warszawy. Przedmiotem badań nie są przekształcenia własnościowe Placu i jego otoczenia. Tę problematykę jedynie zasygnalizowano.

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

Marzena Jaworska

DOI: 10.21858/msr.50.06

Nr woluminu: 50

MSR_50_06_Jaworska Pobierz

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie jest unikatową w skali kraju i jedną z najstarszych tego typu placówek muzealnych w Europie. Od ponad 70 lat dokumentuje osiągnięcia polskich sportowców, gromadzi materialne pamiątki związane ze sportem i olimpizmem, a od 1961 r. także z turystyką. Najpierw działało w strukturach Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (odpowiednik dzisiejszego Ministerstwa Sportu i Turystyki), a od 1 stycznia 1999 r., w związku z reformą administracyjną państwa, tzw. organem założycielskim stał się Samorząd Województwa Mazowieckiego. Instytucja przeszła trudną i długą drogę. Od bardzo skromnych warunków lokalowych, jednego pokoju z jednym etatowym pracownikiem i kilkudziesięcioma eksponatami do placówki wszechstronnej, poświęcającej uwagę prawie wszystkim dyscyplinom sportu uprawianym w Polsce, olimpizmowi i polskiemu ruchowi olimpijskiemu oraz krajoznawstwu i turystyce. Obecnie ma ugruntowaną pozycję w światowym muzealnictwie sportowym, prowadzi działalność wystawienniczą, wydawniczą, naukowo-badawczą i edukacyjną.